Berlijn, de muur, het bezoek… 20 jaar later
Geplaatst op: 2009-11-09 , Laatste bewerking op: 2016-06-20
Berlijn, de muur, het bezoek… 20 jaar later
Ooit ben ik deze blog begonnen, onder andere met het idee dat mijn kinderen eigenlijk niet zoveel weten van het leven dat wij voor hun geboorte hebben geleefd. En omdat dat stuk relatief lang heeft geduurd, is er ook veel gebeurd. De geschiedenis van een gezin schrijft zich over vele lagen. In de praktijk schrijf ik niet of nauwelijk over dat leven voor La Grosse Talle, maar vandaag maak ik er een uitzondering op. Of eigenlijk: los ik een stukje belofte in naar de meisjes.Foto: VivaoPictures op Flickr
Want de pers staat deze dagen bol van de berichten over ‘de Val’: de val van de muur van Berlijn, op 9 november 1989. Twintig jaar alweer. Dat was vlak voor het weekend, te laat om de trein naar Berlijn te nemen. Maar een week later, het moet op 16 of 17 november zijn geweest, zaten wij (ondergetekende + eerste echtgenoot Roel, vader van Charlotte) in de trein naar waar het zich allemaal afspeelde: met de auto was het nog te ingewikkeld, vanwege de grensovergang tussen west en oost. Ik weet eigenlijk niet of we toen nog een visum nodig hadden, er zitten gaten in mijn herinnering.
We sliepen bij een kunstenaar in het atelier (helaas ook daar: naam en adres helemaal vergeten). En het was ongelofelijk. Niet in de laatste plaats omdat we ons er heel erg goed van bewust waren dat het tot één van de meest invloedrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van de twintigste eeuw zou gaan horen. En dat het een buitenkansje is als je dat meemaakt terwijl je oud genoeg bent om er zomaar heen te gaan, maar nog jong genoeg om niet allerlei redenen te hebben om dat niet meer te kunnen…
Een paar herinneringen: de kou, de gezinnen die samen één kopje koffie bestelden, die samen één broodje opaten, de chocoladerepen en pakjes sigaretten die uit vrachtwagens over de massa mensen heen werden gegooid, de menigten bij de sexshops. Daar waar bij ons het besef doorbrak dat ons consumptiemodel aan een grondige herziening toe was, zagen we hier een bevolking die daarin een hoger doel ontdekte…
En dan: mensen op de muur, die muur die wijken en straten door had gesneden en daarmee het lot van gezinnen en families had bezegeld, mensen bezig met stukjes muur los te peuteren, de vuurtjes aan de westkant om je warm te houden. En de zwijgende massa mensen (tientallen, honderden), die we in de ochtend vanuit het oosten zagen opdoemen uit de mist, is het beeld dat nog het meest in mijn geheugen gegrift staat.
De passage bij Checkpoint Charlie, de grijze oostkant van Berlijn: helemaal zomaar doorlopen kon zeker nog niet, het bleef toch een beetje akelig om zomaar ineens aan de andere kant te staan. Een voorzichtig begin met het afleggen van de angst, opkomende hoop en blijdschap om een herwonnen vrijheid.
Dat weekend is mijn neef Nick geboren. Ik hoop dat hij zich realiseert in wat voor vrijheid hij is opgegroeid. Want met terugwerkende kracht realiseer ik me steeds meer dat wij, hoewel op afstand, kinderen waren van de Koude Oorlog en dat het leven sindsdien in politiek opzicht niet eenvoudiger is geworden (oost-west = slecht-goed was wel zo gemakkelijk), maar dat er met het vallen van de muur een nieuw tijdperk van vrijheid over heel Europa is ontstaan.
(Over de foto: eigenlijk zijn mijn herinneringen vooral in zwart-wit tonen, ook omdat we veel foto’s hebben gemaakt, zwart-wit dus. Maar die moeten nog ergens in een doos liggen, en waren niet bereikbaar. Vandaar de keuze voor een kleurenfoto via Flickr!)
